Birleşik Krallık ile Türkiye arasında 2020 yılında imzalanan Serbest Ticaret Anlaşması (STA), Temmuz 2025’te başlayacak müzakerelerle güncellenmeye hazırlanıyor. Deutsche Welle’nin haberine göre, iki ülke otomotiv, kimya, gıda ve hizmet sektörlerinde iş birliklerini derinleştirmeyi hedefliyor. Ayrıca üçüncü ülkelerde ortak yatırımlar da gündeme geliyor.

Brexit sonrası iş birliği artıyor

Birleşik Krallık’ın Avrupa Birliği’nden (AB) ayrılmasının ardından 29 Aralık 2020’de imzalanan mevcut STA ile sanayi ürünlerinde gümrük vergileri sıfırlanmış, ayrıca tarım, hizmet ve yatırım alanlarında yeni iş birliklerinin temeli atılmıştı.

ABD’de Donald Trump’ın 2024 seçimlerini kazanarak ikinci kez başkanlığa gelmesinin ardından küresel ticaret dengelerinde yaşanan değişim, Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki ilişkileri daha da öne çıkardı. Bu kapsamda, Türkiye’nin Ticaret Bakanı Ömer Bolat ile Birleşik Krallık Uluslararası Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds, Mayıs 2025’te Londra’da bir araya gelerek STA’nın güncellenmesi sürecini başlattı.

İngiltere Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, 2024’te iki ülke arasındaki ticaret hacminin yaklaşık 28 milyar sterline ulaştığı ve Türkiye’nin Birleşik Krallık’ın en büyük 16. ticaret ortağı olduğu belirtildi. İngiliz şirketlerinin Türkiye’ye yaptığı mal ve hizmet ihracatının değeri ise 9,3 milyar sterlin düzeyinde.

Müzakereler Temmuz’da başlıyor

Temmuz ayında başlayacak yeni müzakerelerle 2020 tarihli STA’nın kapsamının genişletilmesi bekleniyor. Görüşmelere temel oluşturmak üzere, anlaşmanın “Teknik Ticaret Engelleri” başlığında güncellenmiş bir fasıl da şimdiden imzalandı. Yeni düzenlemelerin 2025 yılı içinde kademeli olarak yürürlüğe girmesi öngörülüyor.

Beklentiler arasında sadece karşılıklı ticaretin artması değil, aynı zamanda Orta Doğu, Körfez ve Orta Asya gibi bölgelerde ortak yatırımların geliştirilmesi de yer alıyor.

Hizmet sektöründe serbestleşme gündemde

Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) Türkiye – Birleşik Krallık İş Konseyi Başkanı Osman Okyay, yapılacak yeni anlaşmanın iki ülke arasında ekonomik ilişkilerin niteliğini artıracağını ifade etti. Okyay, özellikle regülasyona tabi makine, otomotiv ve elektrikli cihazlar gibi sektörlerde, STA sayesinde ürün dolaşımının daha hızlı ve öngörülebilir hale geleceğini belirtti.

Yeni müzakerelerde en kritik başlık ise hizmet ticaretinin serbestleşmesi olacak. 2024 verilerine göre Türkiye’nin İngiltere’ye ihracatının yüzde 34’ü hizmetlerden oluşuyor. Okyay, müteahhitlik, mobil oyun ve finansal teknolojiler gibi alanlarda Türkiye için, finansal hizmetler ve telekomünikasyon alanlarında ise Birleşik Krallık için fırsatlar oluşacağını vurguladı.

Dış ticaret verileri pozitif seyrediyor

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, son beş yılda iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi yüzde 20 artarak 20 milyar doları aştı. 2024 yılı sonunda Birleşik Krallık, Almanya ve ABD’nin ardından Türkiye’nin üçüncü büyük ihracat pazarı oldu. 2025’in ilk beş ayında ise Türkiye’nin İngiltere’ye ihracatı geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 11,5 artarak 5,5 milyar dolara ulaştı.

Başlıca ihracat kalemlerini otomotiv, hazır giyim, elektrik-elektronik ve kimyevi maddeler oluştururken, ithalatta öne çıkan ürünler arasında otomotiv, demir-çelik ve makineler yer alıyor.

İngiltere AB için model olabilir

İstanbul Kimyevi Maddeler ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İKMİB) Başkanı Adil Pelister, 2024 yılında İngiltere’ye kimya ihracatının 900 milyon dolara ulaştığını aktardı. Pelister, özellikle kozmetik, medikal cihazlar ve özel kimyasallar gibi sektörlerde yapılacak yeni düzenlemelerin binlerce Türk firmasının İngiltere pazarına girişini kolaylaştıracağını söyledi.

Pelister ayrıca, Birleşik Krallık ile yapılacak yeni STA’nın Avrupa Birliği ile ileride yapılabilecek anlaşmalar için de örnek teşkil edebileceğini belirtti.