İngiltere’de tüberküloz (verem) vakaları, 2023 yılında hem göçmenler hem de ülkede doğan bireyler arasında yüzde 13 oranında artarak son yılların en yüksek seviyesine ulaştı. Artışın nedenleri arasında COVID-19 salgını süresince yaşanan teşhis gecikmeleri, sağlık hizmetlerine erişimdeki aksaklıklar ve yoksulluğun etkileri yer alıyor.

İngiltere genelinde vaka sayısı yükseldi

Euronews Health’in haberine göre, geçtiğimiz yıl ülkede 5.480 tüberküloz vakası kayıtlara geçti. Bu, bir önceki yılki yüzde 11’lik artışın ardından yaşanan en büyük yıllık artış olarak kaydedildi. İngiltere Sağlık Güvenliği Ajansı (UKHSA), bu artışı 1971’den bu yana görülen en keskin yükseliş olarak tanımladı.

Yeni vakaların önemli bir bölümü, ülkeye gelmeden önce enfekte olmuş göçmenlerde görülse de, son iki yıldır İngiltere doğumlu bireyler arasında da vakalarda artış yaşanıyor. İskoçya, Galler ve Kuzey İrlanda’da da benzer bir eğilim gözlemleniyor.

Sosyal risk faktörleri etkili

Uzmanlar, evsizlik, yetersiz beslenme, kalabalık yaşam koşulları ve madde bağımlılığı geçmişi gibi sosyal risk faktörlerinin tüberküloz bulaşma ve gelişme riskini artırdığını belirtiyor. Ancak 15 yaş üstü hastaların yalnızca yüzde 13,1’i bu tür risk faktörlerini bildirdi. Eksik veri nedeniyle gerçek oranın daha yüksek olabileceği düşünülüyor.

Liverpool Tropikal Tıp Okulu’ndan bulaşıcı hastalıklar uzmanı Dr. Tom Wingfield, veremin “yoksulluğun arketipik hastalığı” olduğunu ve bu nedenle diğer sağlık sorunlarının habercisi olarak değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı.

Teşhis ve tedavide gecikmeler risk oluşturuyor

Leeds’te yaşayan Anja Madhvani’nin yaşadığı deneyim, hastalığın geç teşhis edilmesinin sonuçlarını gözler önüne seriyor. 2018 yılında Fas’ta katıldığı bir ultramaraton sırasında hastalanan Madhvani, İngiltere’ye döndükten sonra çeşitli yanlış teşhislerin ardından tüberküloz olduğunu öğrendi. Bir yıl süren tedavi süreci, hastanede izolasyon, günlük ilaç kullanımı ve psikolojik zorlukları da beraberinde getirdi.

Uzmanlar, tedavideki gecikmelerin hem bulaşıcılığı artırdığını hem de hastalığın seyrini ağırlaştırdığını belirtiyor.

Hedef: Daha etkili bir eylem planı

UKHSA, veremin yayılmasını önlemek ve daha etkili bir müdahale sağlamak amacıyla güncellenmiş beş yıllık eylem planı hazırladı. Bu plan, erken teşhisi artırmak, sağlık çalışanlarını semptomlar konusunda bilinçlendirmek ve tedaviye erişimi kolaylaştırmayı amaçlıyor.

Ancak TB Alert adlı sivil toplum kuruluşunun yönetici mütevellisi Paul Sommerfield, yüksek riskli topluluklarda farkındalık yaratmaya yönelik çabalar için bütçenin yeterli olup olmayacağının belirsiz olduğunu ifade etti.

Dr. Wingfield ise, özellikle yeni gelen göçmenlerde daha yaygın tarama yapılması gerektiğini, veremle mücadelede işverenlerin finansal katkı sunmasının da önemli bir adım olabileceğini söyledi.

İlaç direnci düşük ama uyarılar sürüyor

İngiltere’de ilaçlara dirençli tüberküloz vakaları nadir görülüyor. Ancak erken teşhis ve tedavi, hem bireysel hem de toplumsal düzeyde hastalığın yayılımını engellemek açısından büyük önem taşıyor. Uzmanlar, hastalığın bulaşma riskine karşı toplumun bilinçlendirilmesi gerektiğini vurguluyor.