Birleşik Krallık Maliye Bakanı Rachel Reeves, Avam Kamarası’nda yaptığı Bahar Bütçe Bildirisi’nde hükümetin önümüzdeki yıllara yönelik ekonomik planlarını açıkladı. Bugün açıklanan bahr bildirisine göre açıklamanın yalnızca bir mali güncelleme değil, aynı zamanda İşçi Partisi hükümetinin mali yönetişimine dair kararlı mesajlar verdiğini ortaya koydu. Açıklama; büyüme hedefleri, sosyal yardım reformları, vergi politikaları, kamu hizmetleri ve konut planlaması gibi birçok başlıkta dikkat çeken değişiklikler içeriyor.

Refah Harcamalarında Yeni ve Derin Kesintiler

Reeves’in açıklamalarının merkezinde refah sistemine yönelik kapsamlı kesintiler yer aldı. Daha önce açıklanan ve 2026’da yürürlüğe girmesi planlanan değişiklikler, bu bildiride daha da sertleştirildi.

BBC’nin aktardığına göre, sağlıkla ilişkili evrensel kredi ödemesi yeni başvurular için haftalık 97 sterlinden 50 sterline düşürülecek ve bu miktar 2030’a kadar enflasyona karşı güncellenmeyecek. Mevcut hak sahipleri için ödeme 97 sterlin olarak sabit kalacak, yalnızca ağır hasta durumdaki bireyler için ek ödemeler yapılacak.

Ayrıca 22 yaş altı bireylerin sağlık temelli evrensel krediye başvurma hakkı kaldırılacak. Evrensel kredi için temel ödeme miktarı ise 2029-30 itibarıyla yalnızca 14 sterlin artırılacak. Bu miktar, geçen hafta duyurulan 15 sterlinlik artıştan daha düşük.

Kişisel Bağımsızlık Ödemeleri‘ne (PIP) erişim Kasım 2026’dan itibaren sıkılaştırılacak. The Guardian’ın paylaştığı verilere göre, yeni kriterler yaklaşık 800 bin kişinin bu destekten etkilenmesine ve 25 bin kişinin daha yoksulluk sınırının altına düşmesine yol açacak. Bu grubun 50 binini çocuklar oluşturacak.

Reeves, bu politikaların daha fazla kişiyi istihdama yönlendirmeyi amaçladığını savunurken, muhalefet ve bazı İşçi Partisi milletvekilleri, bütçenin “engelli bireylerin sırtından dengelendiğini” öne sürdü.

 Ekonomik Büyüme ve Enflasyon Beklentileri

OBR (Bütçe Sorumluluk Ofisi), 2025 yılı için büyüme beklentisini %2’den %1’e düşürdü. Reeves, “Bu rakamlar beni tatmin etmiyor,” diyerek büyüme konusunda daha iddialı hedefler belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Ancak sonraki yıllar için daha olumlu bir tablo çizildi: 2026’da %1,9, 2027’de %1,8, 2028’de %1,7 ve 2029’da %1,8 büyüme bekleniyor.

Enflasyonun bu yıl ortalama %3,2 olacağı, 2026’da %2,1’e ve 2027’de hükümetin %2’lik hedef seviyesine gerileyeceği öngörülüyor.

Reeves, hane halkı gelirlerinin bu yıl beklenenin iki katı hızla artacağını, bir önceki hükümetin bütçesiyle kıyaslandığında vatandaşların yılda 500 sterlin daha iyi durumda olacağını savundu.

Kamu Harcamaları, Açık ve Mali Disiplin

OBR’ye göre, hükümet önlem almasa 2030’da bütçede 4,1 milyar sterlinlik bir açık oluşacaktı. Ancak Reeves’in açıkladığı tedbirlerle bu açık kapanacak ve 2029-30’a kadar 9,9 milyar sterlinlik fazla verilmesi bekleniyor.

OBR, hükümetin vergi gelirleriyle günlük harcamaları karşılama hedefine ulaşma ihtimalini %54 olarak açıkladı. Kamu borcunun GSYH’ye oranla düşmesini öngören diğer hedefin tutturulma ihtimali ise %51 seviyesinde sabit kaldı.

Reeves, mali kurallara bağlı kalacaklarını yineleyerek, 2022’de Liz Truss’ın hazırladığı mini bütçenin neden olduğu güven kaybına atıfta bulundu ve mevcut politikanın mali itibarı yeniden inşa etmeyi amaçladığını belirtti.

Kamu Hizmetlerinde Kesinti ve Personel Azaltımı

Kamu hizmetlerinde yıllık 6,1 milyar sterlinlik kesinti yapılacak. Kamu harcamaları reel olarak yıllık %1,2 oranında artacak, ancak bu oran daha önceki %1,3 hedefinden daha düşük. Korunmayan kamu hizmetleri için bu durum reel anlamda %0,8’lik kesinti anlamına geliyor.

Ayrıca hükümet, bakanlıkların idari harcamalarında %15 oranında azalma hedefliyor. İnsan kaynakları, iletişim ve politika danışmanlığı gibi “arka ofis” alanlarında yaklaşık 10 bin kamu çalışanının görevine son verileceği açıklandı. FDA sendikası bu durumun kamu hizmetlerini zayıflatacağını savundu.

Konut Politikaları ve Planlama Reformları

İngiltere’de geçen yıl açıklanan planlama reformlarının beş yılda 170 bin ek konut inşasını teşvik etmesi bekleniyor. OBR, bu değişikliklerin 2030’a kadar ekonomiyi %0,2, 2035’e kadar ise %0,4 büyüteceğini öngörüyor.

Hükümet ayrıca 625 milyon sterlinlik bir fonla inşaat sektöründeki iş gücünü eğitmeyi hedefliyor. Reeves, konut arzını artırarak barınma krizine yapısal bir çözüm sunmak istediklerini belirtti. 2030’a kadar 1,5 milyon konut hedefi masada.

Savunma Harcamaları Artıyor, Yardımlar Azalıyor

Başbakan Keir Starmer’ın açıkladığı hedef doğrultusunda savunma harcamaları 2026’da 2,9 milyar sterlin ve 2027’de 2,2 milyar sterlin artırılacak. Böylece savunma harcamalarının GSYH içindeki payı %2,36’ya çıkarılacak ve 2027 itibarıyla %2,5 hedeflenecek.

Bu artış, dış yardımların GSYH içindeki payının %0,5’ten %0,3’e düşürülmesi ve Maliye Bakanlığı’nın rezerv kaynaklarının kullanılmasıyla finanse edilecek.

Reeves, “Bu yatırımlar yeni borç yaratmadan, mali kurallara sadık kalınarak yapılacak,” dedi.

Vergi Kaçakçılığı ve Yeni Uygulamalar

Vergi denetimini artırmak için 400 yeni HMRC (vergi dairesi) çalışanı istihdam edilecek. Bu sayede beş yılda 500 milyon sterlin ek gelir elde edilmesi hedefleniyor.

Ayrıca ABD’deki modele benzer şekilde, vergi kaçakçılığını ihbar eden kişilere elde edilen gelirin bir kısmı ödül olarak verilecek. HMRC’nin ileri teknolojilerle vergi ihlallerini tespit ederek toplamda 7,5 milyar sterlinlik vergi tahsilatı yapması bekleniyor.

Siyasi Tepkiler ve Parti İçi Baskı

Gölge Maliye Bakanı Mel Stride, Reeves’in planlarını “sorumsuzluk” olarak nitelendirirken, “Ekonomiyi çökertti,” ifadelerini kullandı. Institute for Fiscal Studies Direktörü Paul Johnson da açıklamanın “hiç kimseyi daha iyi hissettirmeyeceğini” söyledi.

İşçi Partisi içinden de eleştiriler yükseldi. Bazı milletvekilleri, yapılan kesintilerin “engelli bireyleri cezalandırdığını” savundu. Reeves ise bu kararların “ülkenin üretkenliğini artırmaya” yönelik olduğunu dile getirdi.

Açıklamasını, “Bu an, halkın yanında duran, aktif bir hükümet gerektiriyor,” diyerek bitiren Reeves, ekonomik dönüşüm sürecinde kararlılık mesajı verdi.