İngiltere'den sigarayla ilgili tarihi karar! 1 Ocak 2009'dan sonra doğanlara satış yasağı geliyor

İngiltere’de, yeni bir yasa parlamentoda onay alarak, 1 Ocak 2009 tarihinden sonra doğan neslin ömür boyu sigara satın almasını yasakladı. Bu yasa ile birlikte, bu yıl 15 yaşına giren çocuklar dahil, gelecek nesiller için sigara erişimi engellenmiş olacak. Yasa tasarısı, 383 milletvekilinin desteğiyle Avam Kamarası’ndan geçti, karşıt görüşte olan 67 milletvekili ise ret oyu kullandı.

Muhafazakar Parti içinde yarattığı tartışmalarla dikkat çeken bu yasayla ilgili, bazı Muhafazakar vekillerin BBC’ye yaptığı açıklamalarda yasayı desteklemeyeceklerini belirtmişlerdi. Parti, parlamentodaki oylamada vekillere serbest oy kullanma imkanı tanıdı. Yasanın, ana muhalefet İşçi Partisi ve Liberal Demokrat Parti’nin oylarıyla kabul edileceği bekleniyordu.

Bu yasa, sigara içmenin kendisini değil, sigara ürünlerinin satışını yasaklamayı hedefliyor. Sağlık Bakanı Victoria Atkins, yasanın binlerce hayatı kurtaracağını ve İngiltere sağlık sistemi üzerindeki yükü hafifleteceğini savundu. Yasa kapsamında, çocuklara tütün veya elektronik sigara satışı tespit edilen satıcılara anında 100 sterlin ceza kesilecek. Toplanan ceza gelirleri, yasanın uygulamasını güçlendirmek için kullanılacak. Ayrıca, elektronik sigaraların cazibesini azaltacak yeni kısıtlamalar da yasanın bir parçası.

Yasa, tütün kullanımını İngiltere’de önlenebilir ölüm sebepleri arasında ilk sıraya koyuyor ve uzun dönemli kullanıcıların yaklaşık üçte ikisinin hayatını kaybettiğine dikkat çekiyor. Eski Başbakan Boris Johnson ve Liz Truss gibi bazı önde gelen siyasi figürler, yasanın “delice” ve “özgürlük karşıtı” olduğunu ileri sürerek eleştirilerini dile getirmişlerdi.

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak tarafından gündeme getirilen önlemler, aralarında iki eski başbakanın da bulunduğu Muhafazakar Parti’nin önde gelen isimlerinin muhalefetine rağmen kabul edildi.

Sağlık Bakanı Victoria Atkins planları desteklerken milletvekillerine “Bağımlılıkta özgürlük yoktur” dedi.

Tasarı yasalaşırsa, İngiltere’nin sigara yasaları dünyanın en katı yasaları arasında yer alacak.

İngiltere’nin yaklaşımının Yeni Zelanda’daki benzer bir yasadan esinlendiği düşünülüyor, ancak bu yasa daha sonra hükümet değişikliğinin ardından yürürlükten kaldırılmıştı.

Dumansız bir nesil

Avam Kamarası’nda konuşan Atkins, planın “Dumansız bir nesil” yaratacağını söyledi.

Ancak aralarında eski başbakan Liz Truss’un da bulunduğu çok sayıda Muhafazakâr milletvekili, kişisel özgürlüğü kısıtlayacağını ileri sürerek tasarıya karşı oy kullandı.

BBC’nin haberine göre; geçtiğimiz hafta eski başbakan Boris Johnson, Kanada’nın Ottawa kentinde düzenlenen Muhafazakârlar konferansında yaptığı konuşmada sigara yasağını “Kesinlikle çılgınlık” olarak nitelendirdi.

Muhafazakar milletvekillerine tasarı üzerinde serbest oy hakkı tanındı, yani hükümetle birlikte oy kullanmaları emredilmedi. Ancak İşçi Partisi’nin ön sıralarının tam desteği önlemlerin geçmesini sağladı.

Tasarının yasalaşması için Lordlar Kamarası’ndaki oylamalar gibi birkaç adım daha gerekiyor ancak tasarının 2024 yılının ikinci yarısında yapılması beklenen genel seçimlerden önce yasalaşması mümkün.

İşçi Partisi’nin Gölge Sağlık ve Sosyal Bakım Bakanı Wes Streeting, Sunak’ı “Partisi Liz Truss kanadına karşı duramayacak kadar zayıf olduğu için” serbest oy vererek tasarıyı “riske atmakla” suçladı.

“Eğer bir sonraki hükümeti kuracak kadar ayrıcalıklı olursak, İşçi Partisi bu yasağı uygulayacak, böylece bugün gençlerin sigara içme olasılığı Muhafazakarlara oy verme olasılığından daha da azalacak” diye ekledi.

Toplamda 178 Muhafazakâr milletvekili plana destek verirken, aralarında İşletme Bakanı Kemi Badenoch ve Muhafazakâr Parti Genel Başkan Yardımcısı Jonathan Gullis’in de bulunduğu 57 milletvekili karşı oy kullandı.

Dışişleri Bakanlığı bünyesinde Devlet Bakanı olan Anne-Marie Trevelyan da muhalefet edeceğinin sinyalini verdi ama sonuçta oylamada çekimser kaldı.

Trevelyan, aralarında Avam Kamarası lideri Penny Mordaunt’un da bulunduğu “Oy kaydı yok” olarak listelenen 106 Muhafazakar Partiliden biriydi.

Bu şekilde listelenenlerin hepsi çekimser kalmamış olacak, zira bazıları oylamaya katılmamak için izin almış olacak.

Geçtiğimiz ay Reform UK’e geçen Muhafazakar Parti eski genel başkan yardımcısı Lee Anderson da tasarıya karşı oy kullandı.

Sunak geçen yılın Ekim ayında yaptığı konferans konuşmasında 1 Ocak 2009’dan sonra doğanların tütün ürünleri satın almasını yasaklamayı planladığını açıklamıştı.

‘Özgür toplum’

Salı günü yapılan oturum, milletvekillerinin yasağı uygulamaya koyan mevzuatı tartışmak için ilk fırsatıydı.

Truss tasarı aleyhinde ilk konuşanlardan biri oldu ve Avam Kamarası’na bunun insanları çocuklaştırma riski taşıdığını söyledi.

“İnsanlar büyürken karar verme yetisine sahip olana kadar onları korumamız çok önemli ancak yetişkinleri kendilerinden koruyabileceğimiz fikrinin son derece sorunlu olduğunu düşünüyorum.” dedi.

Truss’un endişeleri bazı Muhafazakâr milletvekili arkadaşları tarafından da yinelendi.

Muhafazakâr Parti liderliği için potansiyel aday olarak gösterilen eski Göç Bakanı Robert Jenrick de bu politikaya karşı çıktı.

Jenrick sosyal medya üzerinden yaptığı açıklamada “kişisel özgürlüğe inandığı” için tasarıya karşı olduğunu söyledi.

“Aynı zamanda kanun önünde eşitlik ilkesine de inanıyorum. Aşamalı bir sigara yasağı buna hakaret olacaktır” diye ekledi.

Eski bakan Sir Jake Berry, nikotin bağımlısı insanlardan çok “hükümetin insanlara ne yapmaları gerektiğini söyleme bağımlılığından” endişe duyduğunu söyledi.

https://www.bbc.com/news/uk-politics-68824493