İngiltere Başbakanı Keir Starmer, İsrail’in İran’a yönelik hava saldırıları sonrası yaptığı açıklamada, bölgede gerilimin azaltılması ve diplomatik çözüm arayışının öncelik taşıdığını belirtti. Starmer ayrıca, İngiltere’nin söz konusu saldırılara herhangi bir askeri destek sağlamadığını vurguladı.

Liderler arasında gerilimi düşürme çağrısı

 Başbakan Starmer cuma günü İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, İsrail’in kendini savunma hakkına sahip olduğunu ifade etti. Ancak görüşmenin resmi özetinde, Starmer’ın aynı zamanda çatışmanın diplomatik yollarla çözülmesi gerektiğini de vurguladığı bildirildi.

Başbakanlık Sözcüsü, “İngiltere, İsrail’in gerçekleştirdiği saldırılara katılmamıştır” diyerek, Kraliyet Hava Kuvvetleri’nin (RAF) de İran’ın karşı saldırı sırasında gönderdiği insansız hava araçlarının düşürülmesine yönelik bir müdahalede bulunmadığını belirtti.

İran’ın nükleer programına karşı endişe dile getirildi

İngiltere’nin, İsrail’in İran’daki nükleer tesisler, hava savunma sistemleri ve askeri liderliği hedef alan saldırıları sonrasında “bölgesel istikrarın korunması” adına taraflara itidal çağrısında bulunduğu açıklandı. Starmer’ın ayrıca, İran’ın nükleer programına ilişkin ciddi kaygılarını İsrail tarafına ilettiği belirtildi.

İngiltere daha önce İran’a karşı İsrail’e destek vermişti

İngiltere, Nisan 2024’te İran’ın İsrail’e yönelik saldırılarında, ABD ve Ürdün hava kuvvetleriyle birlikte sınırlı ölçüde savunma desteği sağlamıştı. RAF’a ait Typhoon savaş uçakları o dönemde İran’ın fırlattığı bazı insansız hava araçlarını düşürmüştü. Ancak son saldırıyla ilgili İngiltere herhangi bir müdahalede bulunmadığını vurguladı.

Starmer: Gerilim kimseye fayda sağlamaz

Starmer, Bloomberg’e verdiği röportajda  “Bu saldırılarla ilgili haberler endişe verici. Tüm tarafları gerilimi düşürmeye çağırıyoruz. Ortadoğu’da istikrar sağlanmalı; artık diplomasiye, sükunete ve sağduyuya dönme zamanı” dedi. Starmer ayrıca, Gazze’ye yönelik İsrail’in yardım kısıtlamaları nedeniyle daha önce bazı İsrailli yetkililere yaptırım uygulandığını hatırlatarak, durumun iyileşmemesi halinde yeni yaptırımların gündeme gelebileceğini söyledi.

Muhalefetten İsrail’e açık destek

Öte yandan, İskoç Muhafazakâr Partisi Konferansı’nda konuşan Muhafazakâr Parti lideri Kemi Badenoch, İsrail’in İran’a düzenlediği saldırılara destek verdiğini belirtti. “İran’ın nükleer silah sahibi olması Birleşik Krallık için yıkıcı olur. Bu nedenle, İsrail’in saldırılarını destekliyorum” diyen Badenoch, İngiltere’nin tarafını net şekilde belli etmesi gerektiğini savundu.

İsrail’den İran’a kapsamlı saldırı: Üst düzey komutanlar ve nükleer bilim insanları öldü

İsrail’in İran’a yönelik son hava saldırılarında aralarında İran Genelkurmay Başkanı Tümgeneral Muhammed Bakıri ve Devrim Muhafızları Genel Komutanı Tümgeneral Hüseyin Selami’nin de bulunduğu en az 20 üst düzey komutanın hayatını kaybettiği bildirildi. Saldırılarda ayrıca altı nükleer bilim insanı ve çok sayıda sivilin yaşamını yitirdiği açıklandı.

İsrail’in gece saatlerinde başlattığı hava saldırılarında başkent Tahran’ın batısında büyük patlamalar meydana geldi. İran devlet televizyonu, ülkenin kuzeyinden güneyine kadar birçok kentte patlama seslerinin duyulduğunu doğruladı. Tebriz, Hamedan, Kirmanşah, Kum ve Şiraz gibi kentlerde de İsrail saldırılarının hedef aldığı bildirildi.

İran’ın resmi haber ajansları, Tahran’da en az 78 kişinin öldüğünü, 300’den fazla kişinin yaralandığını duyurdu. Tebriz’de can kaybı sayısının en az 18 olduğu belirtildi.

Komutanlar ve bilim insanları hedef alındı

İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava-Uzay Komutanı General Emir Ali Hacızade’nin de aralarında bulunduğu çok sayıda üst düzey komutanın saldırılarda öldüğü doğrulandı. Tesnim Haber Ajansı, hayatını kaybeden nükleer bilim insanlarının isimlerini Abdulhamid Minouchehr, Ahmadreza Zolfaghari, Seyyed Amirhossein Faqhi, Motlabizadeh, Mohammad Mehdi Tehranchi ve Fereydoun Abbasi olarak açıkladı.

Nükleer tesisler vuruldu, UAEA’dan açıklama geldi

İsrail saldırılarında İran’ın nükleer altyapısı da hedef alındı. Natanz, Fordo ve İsfahan’daki nükleer tesislerde patlamalar yaşandı. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı (UAEA), Natanz çevresindeki radyasyon seviyelerinde olağan dışı bir değişiklik gözlemlenmediğini açıkladı.

İran misilleme sözü verdi

İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ve Devrim Muhafızları, saldırılara güçlü bir karşılık verileceğini açıkladı. İran lideri Ayetullah Ali Hamaney, hayatını kaybeden komutanların yerine yeni atamaları duyurdu.

Netanyahu: “Bu sadece başlangıç”

İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, saldırıların “İran’ın nükleer programını durdurmak” amacıyla yapıldığını belirterek operasyonun aşamalı ilerleyeceğini ve devam edeceğini söyledi. Netanyahu, İran’ın füze üretim kapasitesini hedef aldıklarını ifade etti.

Trump ve uluslararası tepkiler

Eski ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in saldırısını desteklediğini ve İran’ın anlaşma yapma fırsatını kaçırdığını söyledi. ABD yönetimi ise saldırıya doğrudan katılmadığını ve İran’ın Amerikan çıkarlarını hedef almaması gerektiğini açıkladı.

Fransa, İngiltere ve Avrupa Birliği, taraflara gerilimi düşürme ve diplomasiye dönme çağrısında bulundu. Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri, saldırıyı kınarken, Irak da Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’ni acil toplantıya çağırdı.

İran’da internet kısıtlaması ve protestolar

İran İletişim Bakanlığı, saldırıların ardından ülke genelinde internet kısıtlaması uygulandığını açıkladı. Başkent Tahran başta olmak üzere birçok şehirde halk sokaklara çıkarak İsrail’e misilleme çağrısında bulundu.

BMGK bugün toplanıyor

İran’ın talebiyle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, İsrail’in saldırılarını görüşmek üzere bugün olağanüstü toplanacak. Gelişmeler uluslararası toplumda büyük endişe yaratırken, yeni bir bölgesel savaşın eşiğinde olunduğuna dair uyarılar yapılıyor.