İsveç merkezli moda perakendecisi H&M, 30 modelin dijital ikizlerini oluşturarak bazı sosyal medya paylaşımlarında ve reklamlarında bu yapay zekâ ile yaratılan dijital versiyonları kullanmayı planladığını duyurdu.

Business of Fashion tarafından ilk olarak bildirilen uygulamada, modellerin izin vermesi halinde dijital ikizleri kullanıma sunulacak. H&M’in yaratıcı direktörü Jörgen Andersson, yaptığı açıklamada, “Modamızı sergilemenin yeni yaratıcı yollarını keşfetmekten ve yeni teknolojilerin sunduğu faydaları benimsediğimizden heyecan duyuyoruz,” ifadelerini kullandı.

Eleştiriler ve Endişeler

Her ne kadar H&M, insan merkezli yaklaşımından vazgeçmeyeceğini vurgulasa da bu hamle, bazı sektör profesyonelleri tarafından eleştirildi. Amerikalı influencer Morgan Riddle, Instagram hikâyesinde paylaşım yaparak bu kararı “utanç verici” olarak niteledi ve “Setlerdeki tüm diğer işler için elveda,” ifadelerini kullandı.

Yapay zekâ ile üretilen içeriklerin etiketlenmesi gerektiğine işaret eden şirket, sosyal medya gönderilerinde dijital içeriklerin fark edilebilir şekilde işaretleneceğini açıkladı. Instagram ve TikTok gibi platformlar, gerçekçi görünen AI içeriklerinin açıkça belirtilmesini zorunlu kılıyor.

Modellerin Hakları ve Ücretlendirme

Modeller dijital ikizlerinin kullanımı üzerinde hak sahibi olmaya devam edecek. Ayrıca, dijital versiyonlarının kullanımına göre mevcut sistemde olduğu gibi ajanslar aracılığıyla ücretlendirilecekler.

Birleşik Krallık’ta moda modellerini temsil eden sendika Equity’nin genel sekreteri Paul W Fleming, modellerin kendi benzerlikleri üzerindeki mülkiyet hakkı ve adil ödeme konularının “hayati önem taşıdığını” belirtti. BBC’ye yaptığı açıklamada, “Bu tür girişimlerin ancak işçi haklarını koruyan yasal düzenlemelerle desteklenmesi durumunda anlamlı olabileceğini” söyledi.

Fleming ayrıca, büyük teknoloji firmalarının izinsiz olarak sendika üyelerinin görsellerini veri olarak topladığını ve bunun ciddi bir hak ihlali olduğunu vurguladı.

Yeni Teknoloji, Yeni Tartışmalar

H&M, dijital ikizlerin üretiminde İsveç merkezli teknoloji firması Uncut ile birlikte çalışıyor. Şirket, geleneksel üretim yöntemlerinin yerine daha sade ve ekonomik çözümler sunduğunu belirtiyor.

Yapay zekâ ile üretilen gerçekçi görsellerin düşük maliyetle ve hızlı biçimde hazırlanabiliyor olması, pek çok sektörün ilgisini çekmiş durumda. Hugo Boss ve Levi Strauss & Co gibi firmalar da daha önce benzer uygulamalar denemişti.

Ancak sektörde bu tür teknolojilerin yaygınlaşması, fotoğrafçılar, stilistler, makyaj sanatçıları ve set çalışanları gibi pek çok profesyonelin iş imkânlarını azaltabileceği endişesi yaratıyor. H&M, gelen tepkiler üzerine canlı çekimlerin azaltılmayacağını, yapay zekânın yalnızca alternatif bir yöntem olarak değerlendirildiğini bildirdi.

Model Mathilda Gvarliani ise dijital ikizinin çalışma hayatına katkı sunduğunu savunarak, “O da benim gibi ama jet-lag yaşamıyor,” ifadelerini kullandı. Ancak sendika temsilcileri, modellerin hâlâ haklarını kısıtlayan sözleşmelere imza atmak zorunda kaldıklarını belirtiyor.