Beyaz Saray, Ukrayna ile Rusya arasında barışın “hiç bu kadar yakın olmadığını” belirtti. Ancak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’i ateşkes önerisini sürüncemede bırakmakla suçladı.
ABD ve Avrupa Arasında Farklı Görüşler
Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, pazartesi günü yaptığı açıklamada, ABD Başkanı Donald Trump ile Putin arasında salı günü gerçekleşmesi planlanan telefon görüşmesine dair ayrıntı vermekten kaçındı. Ancak sürecin olumlu ilerlediğini belirterek, “Şu anda bir barış anlaşmasına her zamankinden daha yakınız ve başkan bu anlaşmayı sağlamak konusunda kararlı” dedi.
Ancak Avrupa ve Ukrayna cephesinden gelen açıklamalar daha temkinli. Zelenskiy, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, ABD’nin sunduğu ateşkes teklifinin üzerinden bir hafta geçtiğini hatırlatarak, “Bu savaşın devam etmesini isteyenin Putin olduğu artık herkes tarafından görülüyor. Bir haftadır, Putin hâlâ ‘evet’ demeye cesaret edemedi. Ne isterse söylüyor ama dünyanın duymak istediği sözü söylemiyor,” ifadelerini kullandı.
Avrupalı liderler de Putin’in ateşkes önerisine isteksiz yaklaşımını eleştirdi. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rus liderin “samimi bir barış arayışı içinde olmadığını” söylerken, Birleşik Krallık Başbakanı Sir Keir Starmer, Putin’in süreci “bilinçli olarak geciktirdiğini” dile getirdi.
Rusya’dan Temkinli Açıklamalar
Putin, son günlerde yaptığı açıklamalarda, Ukrayna’nın yedi ay önce saldırdığı Kursk bölgesindeki çatışmaların sona yaklaştığını belirtti. Analistler, Rusya’nın burada bir zafer kazanmak üzere olduğuna inandığı için ateşkese yanaşmadığını düşünüyor.
Birleşik Krallık Dışişleri Bakanı David Lammy, pazartesi günü yaptığı açıklamada, Putin’in barış anlaşması imzalamaya niyetli olduğuna dair “herhangi bir işaret görmediğini” söyledi. Ancak ABD’nin özel temsilcisi Steve Witkoff, Moskova’daki temaslarının ardından Putin’in “yapıcı bir çaba içinde” olduğunu ve Trump ile yapılacak görüşmenin “olumlu bir momentum” yarattığını savundu.
Trump da pazar günü yaptığı açıklamada, Putin ile gerçekleştireceği görüşmede “toprak ve enerji santrallerinin” müzakere konusu olacağını belirtti. “Salı gününe kadar bir şeyler duyurabiliriz, göreceğiz. Putin ile konuşacağım ve savaşın sona ermesi için neler yapabileceğimizi değerlendireceğiz,” dedi.
Kremlin Sözcüsü Dmitry Peskov ise görüşme planlarını doğruladı ancak detay vermekten kaçındı. “İki lider arasındaki görüşmenin içeriğini önceden tartışmayız,” ifadelerini kullandı.
Batı’dan Alternatif Planlar
Birleşik Krallık, Rusya’nın müzakereleri uzatmasını beklemeyeceklerini vurguladı. Downing Street’ten yapılan açıklamaya göre, Batılı ülkeler Ukrayna’ya destek vermeye devam edecek ve en az 30 ülke, “gönüllüler koalisyonu” kapsamında askeri ve lojistik yardım sağlayacak. Başbakanlık sözcüsü, “Önemli sayıda ülke sahada asker konuşlandırmaya hazır, diğerleri ise lojistik ve arka plan desteği sağlayacak,” dedi.
Hafta sonunda Keir Starmer, 26 uluslararası liderle bir telefon görüşmesi gerçekleştirerek bu konuyu ele aldı. Perşembe günü Londra’da Batılı askeri yetkililer bir araya gelerek Ukrayna’da bir barış gücünün konuşlandırılmasını görüşecek. Ancak birçok ülke, ateşkes henüz sağlanmadan bu tür planları konuşmanın erken olduğunu düşünüyor.
Putin’in, Ukrayna topraklarında NATO veya Avrupa askerlerinin bulunmasını içeren herhangi bir anlaşmaya karşı çıkması beklenirken, Zelenskiy bu tür bir konuşlanmanın gelecekteki Rus saldırılarını caydırmak için kritik öneme sahip olduğunu savunuyor.
Savaşın Seyri Değişiyor
Geçen yılın ağustos ayında Ukrayna ordusu, Rusya sınırını geçerek Kursk bölgesinde 1.300 kilometrekarelik (500 mil kare) bir alanı kontrol altına almayı başarmıştı. Ancak son aylarda Ukrayna kuvvetleri geri çekilmek zorunda kaldı ve bu da müzakere sürecinde önemli bir koz kaybına neden oldu.
Cuma günü Rusya, Ukrayna’nın Kursk bölgesinde işgal ettiği en büyük şehir olan Sudzha’nın kontrolünü tamamen ele geçirdiğini duyurdu. Aynı zamanda, Ukrayna’nın doğusundaki Donetsk bölgesinde de Rus birliklerinin ilerleyişi sürüyor.
Yorumlar