Almanya’da görev süresini tamamlamaya hazırlanan Sosyal Demokrat Parti (SPD)-Yeşiller koalisyon hükümeti, Türkiye’nin satın almak istediği 40 adet Eurofighter Typoon tipi savaş uçağının ihracatını veto etti.

Handelsblatt gazetesinin hükümet çevrelerine dayandırdığı haberine göre, Berlin yönetimi bu kararı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı ve CHP’nin Cumhurbaşkanı adayı Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasına tepki olarak aldı. Alman hükümeti, bu durumu “Türk demokrasisine saldırı” olarak nitelendirdi ve silah satışının durdurulmasını bu gerekçeyle uygun buldu.

Olaf Scholz’tan satış sürecine destek

Başbakan Olaf Scholz, 19 Ekim 2024’te İstanbul’da yaptığı açıklamada, Eurofighter satış sürecine onay verdiklerini ve süreci İngiltere öncülüğünde yürüttüklerini belirtmişti. Scholz, Türkiye’nin NATO üyesi olduğunu hatırlatarak, “Bu nedenle somut teslimatlarla sonuçlanan kararlar alıyoruz” demişti.

DW Türkçe’nin aktardığına göre, Scholz hükümet içindeki çekinceleri gidermek adına bizzat çaba göstermiş, Dışişleri ve Ekonomi Bakanlıkları’nın da satışa onay verdiği ifade edilmişti. Ancak Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanması, süreci tersine çevirdi.

Yeni koalisyon hükümeti için test

Eurofighter uçakları Almanya, İngiltere, İtalya ve İspanya’nın ortaklığında üretiliyor. Ancak Almanya’nın ihracattaki kısıtlayıcı politikası, konsorsiyum içinde de görüş ayrılıklarına neden oluyor.

Türkiye’ye satışın, Mayıs ayında görevi devralması beklenen Hristiyan Birlik (CDU/CSU) ile SPD koalisyon hükümeti için de önemli bir sınav olacağı belirtiliyor. Koalisyon sözleşmesinde ihracat izinlerinin daha hızlı ve koordineli incelenmesi gerektiği vurgulanırken, Avrupa’daki ortak kurallarla uyum sağlanmasının hedeflendiği kaydediliyor.

Handelsblatt’ın edindiği bilgilere göre, CDU/CSU’nun Türkiye’ye Eurofighter satışına daha olumlu yaklaşabileceği belirtiliyor. Parti çevreleri, konsorsiyumdaki ülkelerin ekonomik ve stratejik çıkarlarının da dikkate alınması gerektiğini savunuyor. SPD ise müstakbel Başbakan Friedrich Merz’in Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşerek, İmamoğlu’nun serbest bırakılmasını satış süreciyle ilişkilendirmesini istiyor.

İngiltere ile temaslar sürüyor

Türkiye ise satışa onay veren İngiltere ile temaslarını sürdürüyor. Milli Savunma Bakanlığı, Mart ayında yaptığı açıklamada İngiltere’nin resmi teklifini sunduğunu duyurmuştu. Eurofighter satış sürecinin bundan sonraki seyrinin, Almanya’daki yeni hükümetin tutumuna göre şekillenmesi bekleniyor.

“Türkiye, Erdoğan’dan büyüktür” mesajı verdi

Silivri Cezaevi’nde tutuklu bulunan seçilmiş İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, Almanya’ya yaptığı çağrıda, Türkiye’ye Eurofighter savaş uçağı satışının engellenmemesi gerektiğini belirtti. Almanya’da görevi devralmaya hazırlanan yeni hükümete seslenen İmamoğlu, “Türkiye’nin ulusal çıkarları Erdoğan’dan da İmamoğlu’ndan da daha değerlidir” ifadelerini kullandı.

“Erdoğan iktidarının sonu göründü”

İmamoğlu, yaptığı yazılı açıklamada, Almanya’nın Türkiye’ye yönelik Eurofighter savaş uçağı satışını, kendi tutukluluğu nedeniyle veto ettiğini basından öğrendiğini belirtti. Bu kararın Türkiye’nin uzun zamandır beklediği ve hava kuvvetleri için büyük ihtiyaç duyduğu bir askeri ekipmanı kapsadığını vurgulayan İmamoğlu, “Türkiye Erdoğan’dan ibaret değildir” dedi.

İmamoğlu, “Hükümetler gelip geçicidir. Türkiye’nin ulusal çıkarları şahısların üzerindedir. Türkiye’nin yeni iktidarı, Avrupa Birliği ve Almanya dahil tüm müttefikleriyle hukukun üstünlüğü ve insan haklarına dayalı demokrasi ilkeleri çerçevesinde çalışacaktır. Bizim iktidarımızda Türkiye’nin AB’ye tam üye olacağına dair en ufak bir şüphemiz yoktur” açıklamasında bulundu.