Türk-İskoç Ticaret Odası Başkanı Şahin Vahap Fırat, 2024 yılının, Türkiye ile Birleşik Krallık’ın İskoçya bölgesi arasındaki ticari ilişkilerde önemli adımların atıldığı bir yıl olduğunu belirtti. Türk Bakanların, İskoçya’ya düzenlediği ziyaretlerin ve İskoç temsilcilerin Türkiye temaslarının, ekonomik işbirliğini daha da ileriye taşıdığına vurgu yaptı. Fırat, özellikle Birleşik Krallık ve Türkiye arasında 2021 yılında imzalanan serbest ticaret anlaşmasının güncellenmesine yönelik müzakerelerin bu yıl hız kazandığını ifade etti.”

Şahin “2024 yılında Türk ve Birleşik Krallık’ın İskoçya bölgesindeki iş insanlarının gerçekleştirdiği toplantılar, her iki taraf için de ekonomik bağların güçlenmesine önemli katkı sağladı. Edinburgh’da düzenlenen Türk-İskoç İş ve Ticaret Kongresi, bu bağlamda dönüm noktalarından biri oldu”

Soldan Sağa: Türk-İskoç Ticaret Odası Başkanı Şahin Vahap Fırat, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakan Yardımcısı Ahmet Aydın, İskoçya Gölge Kültür Bakanı Foysol Choudhury,

Kongrede enerji, finans, eğitim ve teknoloji gibi stratejik sektörlerde işbirliklerinin derinleştirilmesi ele alındı.

Rakamlarla Ekonomik Katkılar

Aberdeen & Grampian Ticaret Odası (AGCC) tarafından yapılan araştırma, Birleşik Krallık’ın İskoçya bölgesinde faaliyet gösteren Türk işletmelerinin ve Türk-İskoç ticari işbirliklerinin ekonomik etkilerini ortaya koydu. Türk-İskoç Ticaret Odası’nın desteklediği bu araştırma, Türkiye ile İskoçya arasındaki mevcut ekonomik bağları ve potansiyel işbirliği fırsatlarını derinlemesine inceledi. İskoçya’da yaklaşık 852 Türk-İskoç işletmesi faaliyet gösteriyor ve bu işletmeler 4.650’den fazla kişiye istihdam sağlıyor. Araştırmaya göre bu işletmeler, İskoç ekonomisine yıllık yaklaşık 142.2 milyon sterlin katkı sunuyor.

Türk-İskoç Ticaret Odası Başkanı Şahin Vahap Fırat, bu rakamların, Türk nüfusunun İskoçya’daki toplam nüfusa oranla küçük olmasına rağmen (%0.08), ekonomik katkılarının nüfuslarına göre orantısız derecede yüksek olduğunu (%1) vurguladı. Türk-İskoç işletmelerinin ağırlıklı olarak restoranlar ve kişisel bakım sektörlerinde yoğunlaştığını belirten Fırat, ‘Bu çeşitlilik, İskoç ekonomisine sağlanan katkının geniş bir yelpazeye yayıldığını gösteriyor’ dedi. Ayrıca, bu işletmelerin yıllık toplam maaş harcamalarının 128.9 milyon sterlini aştığı ifade ediliyor.

Coğrafi Dağılım ve Bölgesel Etkiler

Türk-İskoç işletmeleri ağırlıklı olarak Edinburgh, Glasgow ve Aberdeen gibi Birleşik Krallık’ın İskoçya bölgesindeki büyük şehirlerde faaliyet göstermektedir. Bununla birlikte, diğer bölgelerde de kayda değer bir varlık göstererek İskoçya genelinde ekonomik kalkınmaya önemli katkılarda bulunmaktadır. Şahin Vahap Fırat, bu dağılımın aynı zamanda İskoçya’nın kültürel zenginliğine olan etkisini de öne çıkardığını belirtti.”

2025: Yeni Ziyaretler ve Ticaret Forumları

2025 yılına yönelik beklentilerini paylaşan Fırat, Türk-İskoç Ticaret Odası’nın Ekim 2025’te Edinburgh’da Türkiye ile İskoçya arasındaki işbirliğini ele alacak bir ticaret forumu düzenleyeceğini duyurdu. Ayrıca, İskoç heyetlerinin Ege Bölgesi’ne, İstanbul’a ve Ankara’ya gerçekleştireceği ziyaretlerin planlandığını ifade etti. Fırat, bu ziyaretlerin hem ticaret hacmini artıracağını hem de kültürel bağların güçlenmesine katkı sağlayacağını söyledi.

Sektörel İşbirlikleri ve Gelecek Vizyonu

Fırat, Türkiye ve İskoçya arasında özellikle yenilenebilir enerji, dijital teknolojiler, sağlık ve eğitim gibi stratejik sektörlerde işbirliği için büyük fırsatlar bulunduğunu belirtti. İskoçya’nın yenilenebilir enerji ve dijital teknoloji konusundaki uzmanlığının, Türkiye’nin genişleyen ve çeşitlenen ekonomik altyapısıyla birleşerek her iki taraf için eşsiz bir işbirliği potansiyeli sunduğunu vurguladı. Bu işbirliği vizyonunun, Birleşik Krallık hükümetinin Türkiye ile yenilenebilir enerji ve dijital teknolojiler alanında küresel işbirliklerini artırmayı hedefleyen politikalarıyla da uyumlu olduğu ifade edildi.

Son olarak, Fırat, “Türkiye’nin stratejik konumu, çeşitlenmiş ekonomisi ve yetenekli iş gücü, İskoç işletmeleri için büyüme arayışında dinamik bir ortam sağlamaktadır. 2025 yılı bu potansiyelin daha da hayata geçeceği bir yıl olacaktır,” diyerek gelecek vizyonunu aktardı.

Türk-İskoç Ticaret Odası: İskoçya ve Türkiye Arasında Ticari Köprü

İskoçya Parlamento Binası

Merkezi İskoçya’nın başkenti Edinburgh’da bulunan Türk-İskoç Ticaret Odası (TSCC), Türkiye ve İskoçya arasındaki ticari ilişkileri derinleştirmek amacıyla kurulmuş bir organizasyondur. Odada, farklı sektörlerden Türk ve İskoç iş insanları ve firmaları bir araya gelerek ticaret hacmini artırmayı ve ekonomik işbirliğini geliştirmeyi hedefliyor.

TSCC, üyeleri için düzenlediği sektörel toplantılar, iş delegasyonları ve ticaret misyonları ile Türkiye ve İskoçya arasında işbirliği fırsatlarını kolaylaştırmayı amaçlıyor. Ayrıca, iş dünyasından temsilciler için düzenli raporlar ve analizler sunarak ticari süreçlerin daha etkin hale getirilmesine katkıda bulunur. İskoçya merkezli firmaların Türkiye pazarına açılmasını teşvik ederken, Türk firmalarının da İskoçya’daki büyüme potansiyelini değerlendirmelerine çeşitli destekler sağlıyor.

Türk-İskoç Ticaret Odası, yalnızca ekonomik ilişkileri değil, aynı zamanda iki  kültürel bağları güçlendirmeyi de amaçlayan önemli bir ticari platform olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.

Ayrıca TSCC, İskoçya’da Türkçe eğitiminin yaygınlaşması için öncülük etmekte, 5-16 yaş aralığındaki öğrencilere Edinburgh’daki iki okulda hafta sonları Türkçe derslerinin verilmesine destek sağlamaktadır.

İskoçya ve Birleşik Krallık Bağlantısı

Birleşik Krallık’ı oluşturan dört kurucu ülkeden biri olan İskoçya, köklü tarihi, güçlü kültürel kimliği ve kendine özgü yönetim yapısıyla dikkat çeker. İskoçya, başkenti Edinburgh’da bulunan İskoç Parlamentosu ve yürütme organı aracılığıyla, yetki devrine (devolution) dayalı bir sistemde yönetilmektedir. Yetki devri kapsamında, eğitim, sağlık ve adalet gibi pek çok alanda yasama ve yürütme yetkisi İskoçya’nın yerel kurumlarına devredilmiş olsa da, savunma, dış politika, vatandaşlık gibi konular Londra’daki Birleşik Krallık Parlamentosu’nun yetki alanında kalmaya devam etmektedir.

İskoçya, hukuken Birleşik Krallık’ın üniter devlet yapısına bağlıdır ve kendi egemen bir devlet statüsüne sahip değildir. Bu bağlamda, merkezi Parlamento (Westminster), yetki devrini geri alma veya değişiklik yapma hakkını saklı tutar. Buna rağmen, İskoçya Parlamentosu ve yürütme organı, yerel düzeyde halkın ihtiyaçlarına yönelik kararlar alarak İskoç kimliğini güçlü bir şekilde temsil etmektedir.

Birleşik Krallık genelinde anayasal monarşi sistemi geçerlidir ve devlet başkanı Kral III. Charles, siyaset üstü bir konumda bulunmaktadır. Birleşik Krallık Parlamentosu’nun iki kanatlı yapısı, Avam Kamarası ve Lordlar Kamarası’ndan oluşur. Westminster’deki merkezi yönetim, tüm kurucu ülkelerin ortak geleceği için politika üretirken, İskoçya gibi yerel parlamentolar, yetki devri alanındaki konularda halkın sesini yansıtır.