ABD Başkanı Donald Trump, Kanada ve Meksika’dan ithal edilen bazı ürünlere yönelik yeni gümrük vergilerinden muafiyet getiren bir dizi kararname imzaladı. BBC’nin haberine göre, Trump son iki gün içinde ikinci kez bu vergi politikalarında geri adım attı.

Bu adım, ticaret ortaklarıyla yaşanan belirsizliği azaltmaya yönelik bir hamle olarak değerlendirilirken, finans piyasalarındaki endişeleri de yatıştırmayı amaçlıyor.

Kanada ve Meksika’dan Farklı Tepkiler

Meksika Devlet Başkanı Claudia Sheinbaum, Trump’ın kararını memnuniyetle karşıladıklarını belirtirken, Kanada Maliye Bakanı, ülkesinin ABD’ye karşı ikinci tur misilleme tarifelerini askıya alacağını duyurdu.

Kanada Başbakanı Justin Trudeau ise Perşembe sabahı yaptığı açıklamada, Trump ile yaptığı telefon görüşmesini “renkli” olarak nitelendirdi. ABD ve Kanada basınına göre, Trump görüşme sırasında birkaç kez küfürlü ifadeler kullandı.

Trudeau, “Hedefimiz tüm tarifelerin kaldırılmasıdır” dedi. Ancak bir ticaret savaşının kısa vadede kaçınılmaz olduğunu belirtti. Kanada’nın ilk misilleme turu kapsamında 30 milyar Kanada doları (21 milyar ABD doları) değerindeki ABD ürünlerine yönelik tarifeler hâlihazırda yürürlükte bulunuyor.

Piyasalarda Endişe Hakim

Ticaret gerilimleri piyasalarda dalgalanmalara neden oldu. Perşembe günü, ABD’nin önde gelen borsa endeksleri düşüşle kapandı. S&P 500 endeksi yaklaşık %1,8 değer kaybetti.

Trump, imzaladığı kararlarla ilgili yaptığı açıklamada, piyasadaki endişelerin kararlarını etkilemediğini savundu. “Bu kararların piyasa ile ilgisi yok. Uzun vadede ABD ekonomisi çok güçlü olacak,” dedi.

Vergi Muafiyetlerinin Kapsamı

Yeni düzenleme, ABD-Meksika-Kanada Ticaret Anlaşması (USMCA) kapsamında ithal edilen bazı ürünleri gümrük vergilerinden muaf tutuyor. Ancak Beyaz Saray yetkililerine göre, ABD’ye ithal edilen Meksika ürünlerinin yaklaşık %50’si ve Kanada ürünlerinin %62’si hâlâ vergilere tabi olacak.

Trump, Meksika Devlet Başkanı Sheinbaum ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından 2 Nisan’a kadar bu muafiyetleri uygulamaya koymayı kabul ettiğini açıkladı. Özellikle otomobil üreticileri ve yedek parça tedarikçilerine destek amacıyla alınan bu karar kapsamında, ABD’li çiftçilerin ihtiyaç duyduğu gübre hammaddesi potasyum karbonatın gümrük vergisi de %25’ten %10’a düşürüldü.

Ticaret Savaşının Ekonomiye Etkileri

ABD yönetimi, 2 Nisan’da diğer ülkelerden yapılan ithalat için de “karşılıklı” yeni vergi planlarını açıklayacağını duyurdu. Ancak birçok ekonomist, Trump’ın uyguladığı tarifelerin ABD’de tüketici fiyatlarını artıracağını ve Kanada ile Meksika’da ekonomik durgunluk riskini yükselteceğini söylüyor.

Ticaret ortakları arasında vergi muafiyetleri konusundaki belirsizlikler sürerken, Ocak ayında ABD’nin ithalatında keskin bir artış yaşandı. ABD Ticaret Bakanlığı, ticaret açığının %34 artarak 130 milyar doları aştığını bildirdi.

Öte yandan, ABD’de çelik ve alüminyum tarifelerini artırmayı içeren başka bir düzenleme de ay sonuna kadar yürürlüğe girecek.

Kanada’dan Tepki: “Bu Sadece Bir Ara”

Ontario Eyaleti Başbakanı Doug Ford, Trump’ın kararını yetersiz bulduğunu söyledi. Ford, ABD’ye elektrik ihracatına %25 vergi koymaya devam edeceklerini belirterek, “Bazı tarifelerin askıya alınması hiçbir şey ifade etmiyor” dedi.

ABD Hazine Bakanı Scott Bessent ise karşılıklı misilleme vergilerinin ticaret müzakereleri için zararlı olacağını belirtti. Trudeau’nun tarifeler konusundaki tutumunu eleştiren Bessent, “Eğer Justin Trudeau gibi bir ‘ahmak’ olup ‘Bunu yapacağız’ derseniz, tarifeler muhtemelen daha da artar” ifadelerini kullandı.

Ekonomik Belirsizlik ve İş Dünyasının Tepkisi

ABD, Kanada ve Meksika arasındaki ticaret, on yıllardır serbest ticaret anlaşmalarıyla entegre olmuş durumda. Ancak Trump, tarifelerin ABD sanayisini koruyacağını ve üretimi teşvik edeceğini savunuyor.

Uluslararası ticaret uzmanı Daniel Anthony, her gün yaklaşık 1 milyar dolarlık ticaretin USMCA kapsamında vergi muafiyeti olmadan ABD’ye giriş yaptığını belirtti. Ancak firmaların bu muafiyetten nasıl faydalanacağı belirsizliğini koruyor.

BenLee adlı büyük treyler üreticisinin CEO’su Gregory Brown, Trump’ın politikaları nedeniyle fiyatlarını son beş hafta içinde birkaç kez değiştirmek zorunda kaldığını açıkladı. Ancak müşterilerinin hâlâ yüksek fiyatları kabul ettiğini belirten Brown, ekonominin güçlü kalmaya devam ettiğini söyledi.

Bununla birlikte, bazı yatırımcılar ve ekonomistler tarifeler nedeniyle ekonomik bir durgunluğun kaçınılmaz olduğunu düşünüyor. Bir yatırım yöneticisi, “Önce ekonomik kötüleşmeyi göreceğiz, sonra belki işler düzelir,” değerlendirmesinde bulundu.