İngiltere Parlamentosu, British Steel’in Scunthorpe’taki çelik fabrikasını kapanmaktan kurtarmayı hedefleyen acil yasa tasarısını, nadiren gerçekleşen bir Cumartesi oturumunda kabul etti.

“Çelik Endüstrisi (Özel Önlemler) Yasa Tasarısı” Lordlar Kamarası’nda da görüşülmeye başlandı. Tasarı, Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds’a, fabrikanın Çinli sahibi Jingye Group’un yüksek fırınları kapatmasını engelleme yetkisi veriyor.

Yeni düzenleme, hükümete çelik şirketlerine üretime devam etme talimatı verme ve bu talimatlara uyulmaması durumunda ilgili varlıkları devralma yetkisi tanıyor. Ayrıca, talimatlara uyulmasından doğacak maliyetlerin karşılanmasını öngören bir tazminat sistemi ve talimatlara uymayan yöneticilere yönelik cezai yaptırımlar da getiriyor.

  Scunthorpe Metal Centre- British Steel

Tasarıya muhalefet partileri tarafından sekiz değişiklik önergesi sunuldu. Bunlar arasında, İskoçya ve Galler’i kapsama dahil etmeye yönelik üç önerge, yetkilerin süresiyle ilgili bir sınırlama ve kamu mülkiyetine geçiş çağrısı da bulunuyordu. Ancak yasa tasarısı, üçüncü okumada değişiklik yapılmadan kabul edildi.

Hükümet: Ulusal çıkar için geçici ve orantılı bir müdahale

Ticaret Bakanı Jonathan Reynolds, yasanın “ulusal çıkarlar doğrultusunda atılmış açık bir adım” olduğunu vurgularken, Avam Kamarası Lideri Lucy Powell da milletvekillerini, İngiltere’nin yerli çelik üretimini korumak için hızlı ve kararlı davranmaya çağırdı.

British Steel UK

Reynolds, Jingye Group’un Scunthorpe’taki iki yüksek fırını kapatma yönünde tek taraflı karar alabileceğini belirterek, “Birleşik Krallık’ın elinde kalan son yüksek fırınlar, herhangi bir plan, süreç ya da sorumluluk duygusu olmadan kapatılamaz” dedi.

Jingye, fabrikanın günlük 700 bin sterlin zarar ettiğini ve ham madde stoklarının tükendiğini savunarak kapatma kararını gerekçelendirmişti.

Reynolds, hükümetin yasayla birlikte fabrikaya geçici olarak el koyabileceğini, ancak mülkiyetin devredilmesinin şu an için söz konusu olmadığını belirtti. “Bu yetkileri yalnızca gerekli olduğu sürece kullanmak istiyorum,” diyen Reynolds, mülkiyetin devri seçeneğinin ise hâlâ masada olduğunu söyledi.

Muhalefetten eleştiri: Gecikmiş ve plansız bir müdahale

Gölge İş Dünyası Bakanı Andrew Griffith, yaşananların Scunthorpe’taki işçilerin değil, hükümetin bir başarısızlığı olduğunu belirterek tasarıyı “plansız bir kamulaştırma girişimi” olarak nitelendirdi.

Liberal Demokrat Parti Lider Yardımcısı Daisy Cooper ise tasarının bakanlara geniş ve denetimsiz yetkiler verdiğini belirterek bunun “tehlikeli bir emsal” oluşturabileceği uyarısında bulundu. Tasarının bakanlara “uygun gördükleri” varlıklara el koyma ve talimatlara uymayanları cezalandırma yetkisi tanıdığına dikkat çekti.

Reform UK Başkan Yardımcısı Richard Tice ise British Steel’in kamulaştırılarak stratejik bir kamu şirketine dönüştürülmesini yıllardır savunduklarını ve yasaya destek vereceklerini ifade etti.

İskoçya ve Galler dışlandı: Bölgesel tepkiler büyüyor

İskoçya Ulusal Partisi’nin Westminster lideri Stephen Flynn, yasanın sadece İngiltere için geçerli olmasını eleştirerek, İskoçya’daki Grangemouth petrol rafinerisinin kaderine terk edildiğini söyledi. Flynn, “Westminster sadece Westminster’ı önemsiyor,” ifadelerini kullandı.

Plaid Cymru lideri Liz Saville Roberts ise Galler’deki Port Talbot’ta yüksek fırınların geçen yıl kapanmasına rağmen hükümetin benzer bir müdahalede bulunmadığını hatırlattı. Roberts, yasanın kapsamının Galler’i de içerecek şekilde genişletilmesini talep etti.

Jonathan Reynolds ise Port Talbot’taki yüksek fırınların halihazırda kapatıldığını ve kurtarılabilecek durumda olmadıklarını söyledi.

Yasa tasarısı, önümüzdeki günlerde Lordlar Kamarası’nda ayrıntılı şekilde görüşülecek.