Birleşik Krallık’ta demiryolu hizmetlerinin yeniden kamulaştırılması süreci başladı. South Western Railway (SWR) tarafından işletilen tren hatları, Pazar sabahı itibarıyla kamu mülkiyetine geçti.

ITV News muhabiri Fred Dimbleby’nin haberine göre, SWR’nin işletme sorumluluğu 25 Mayıs Pazar günü saat 02.00 itibarıyla resmen Ulaştırma Bakanlığı’na (Department for Transport – DfT) bağlı kamu işletmecisi tarafından devralındı. İlk kamu işletimli sefer, saat 05.36’da Woking’ten başladı. Ancak ray çalışmaları nedeniyle bu seferin bir kısmı otobüsle gerçekleştirildi.

“Demiryollarımız için yeni bir başlangıç”

Ulaştırma Bakanı Heidi Alexander, kamu işletmesine devredilen ilk tren yolculuğuna Londra Waterloo istasyonundan katıldı. Açıklamasında, “Bugün demiryollarımız için yeni bir şafağın doğuşudur” ifadelerini kullanan Alexander, özelleştirme sonrası geçen 30 yılın ardından verimsizlik ve aksaklıklarla anılan bir dönemin sona erdiğini belirtti. Bakan, bu dönüşümle birlikte demiryolu ulaşımının daha işlevsel, erişilebilir ve güvenilir hale geleceğini savundu.

SWR, daha önce özel sektör şirketleri FirstGroup ve MTR Corporation tarafından işletiliyordu. Artık hattın sorumluluğu doğrudan Ulaştırma Bakanlığı tarafından üstlenildi. Bakan Alexander, “Kamu mülkiyeti sihirli bir çözüm değil,” diyerek sürecin uzun vadeli hedefler doğrultusunda dikkatle yönetileceğini vurguladı.

Tüm hatlar 2027’ye kadar kamulaştırılacak

Ulaştırma Bakanlığı, özel şirketlerle yapılan mevcut sözleşmelerin asgari süreleri sona erdikçe hatların kamu kontrolüne geçeceğini bildirdi. Sıradaki geçiş, Londra ile Essex arasında sefer yapan c2c hattında 20 Temmuz’da gerçekleşecek. Ekim ayında ise Greater Anglia hattı kamulaştırılacak. Kamulaştırma sürecinin 2027 sonunda tamamlanması hedefleniyor.

Şu anda kamu mülkiyetinde olan diğer demiryolu operatörleri arasında LNER, Northern, Southeastern ve TransPennine Express bulunuyor.

Yeni yapının adı: Great British Railways

Yeni sistemde tüm hizmetler, hem altyapıyı hem de tren seferlerini koordine edecek olan kamu kurumu Great British Railways (GBR) çatısı altında toplanacak. GBR’nin kurulması için gerekli yasal düzenlemenin bu yıl Parlamento’ya sunulması bekleniyor. Süreç tamamlanana kadar sektör içi koordinasyonu sağlamak amacıyla geçici bir “Shadow GBR” birimi kuruldu.

Performans kriterleri ve yeni görünüm

Yeni kamu işletmeli trenlerin “Great British Railways” markasını taşıyabilmesi için belirli performans kriterlerini karşılaması gerekecek. Bu kriterler arasında dakiklik, güvenilirlik ve yolcu deneyimi gibi başlıklar yer alıyor. Yeni trenlerde kullanılacak görsel kimlik, Birleşik Krallık bayrağı ve demiryollarının simgesi haline gelen çift ok sembolünü içeriyor.

Maliyet avantajı: Yılda 150 milyon sterlin tasarruf

Ulaştırma Bakanlığı, kamulaştırma politikasıyla özel işletmecilere ödenen ücretlerden yılda yaklaşık 150 milyon sterlin tasarruf edileceğini duyurdu. Bu kaynakların hizmet kalitesini artırmaya yönlendirilmesi bekleniyor.